|
Hazırlayan Dr.Mustafa cırban
mcirban@ttnet.net.tr |
BERGAMA DESTANI
Mermeri konuşturan, tuncu yoğuran.minareyi eğri durduran Yunanlı Romalı/Selçuklu
Osmanlı elele vermiş Bergama'da.
Çam fıstığı dağlardan yağlanır gelir. Efeler Kozaktan şahlanır
gelir.
Yediden yetmişe milletin bir dağlıya kalkar bir harmandalıya. Davulun
gümbürtüsü, zurnanın peşrevi üçyüzdeğil, beşyüz değil, bir
meydan bulsunlar efe milletime. Bengiyi 50 milyon türk oynar.
Sen Bergama'sın, mermersin, mabetsin saraysın. Bir güneşli Nisan sabahı
ölümsüz ruhların göğe yükselir, büyük ayin yapılır Zeus Sunağı'nda.
Tanrılar, iyiye güzele kurban.
Artemis gelir. Demeler gelir, sanat su gibi aziz ekmek gibi mübarektir.
Kutsal sayılır, ressam, mimar ve şair.
Şair Horasatan dinleyelim şimdi Bergama'yı :
Arı kovanı gibiymiş suların başı. Neşe, mavi kuşlar misali öter
durumuş gönüllerde. Ozaman devaymış her derde Bergama'nın toprağı
taşı.
Sonra, Galinos Hekim yaşarmış Bergama'da, Hekimleri piri. Aynı şifa
çeşmesinden beslenirmiş zengini fakiri.
Sen Bergama'sın, huzursun, bereketsin ilk çağın gümüş aydınlığında,
iyi davranış, güzel hareketsin.
Tiyatroların dolup taşardı temsil günleri. Asirostan, Sofoklesten,
Oripidesten sesler gelir yansırdı beyaz mermerlere. Doğruluk, Erdem,
Tanrı sevgisidir Nisan yağmuru gibi serpilirdi gönüllere.
Kral Oidipus, Antigone, Elektre bahsız insanların kara kaderi. Buruk bir
acıyla sızlatırdı yürekleri.
Bir beyaz ışık harmanı, izleyen güzelin, doğrunun, iyinin, eşsiz türküsünü
söyler durur, o dallar bahçemizde.Renk renk en güzel meyvaları oldurur
omuzların barışın yeşil çelekleri, gülümser ilk çağın Bergama'sından
sanatın ve aşkın sevgilileri.
Sen Bergama'sın cansın, kemersin, çınarsın tüm çağlar üzerinde görkemli
sesler esen, pırıl pırıl rüzgarsın. Batı orta çağın karanlığında
sen ışık ışık yanarsın. Bir ince minare bir ince çiğ. Selçuklu
zerafeti süsler içini. Ulu camide ulular,Nihaventten kuran okunur.
Bergamalı Kadri üstadımız, bir sihirli kalem almış eline, Türk
diline çevreler durur.
Koyun Köprüsünün taşları yüzyıllardır geçit verir. Paşaoğlu İsmail
ağamız Muradivendigardan selam getirir.Altına doymuş gönlü hünkardan
mülk istemez ama cömerttir Padişah Murat, ishanından nasipsiz kalmasın
derdi.Bergama Kınık yolunda bir tepeye çıkarsınız, ismail'in sol gözünü
kaparsınız, sağ gözüyle gördüğü her yer bundan böyle onun olur.
Kavlinizce namı Paşa oğludur.
Sen Bergama'sın, beysin, ağasın, efesin. Madra dağında Türkmen
kilimi. Kozak yaylasında alevi gelinisin.Bazen dört nala giden doru kısrak
üstünde rüzgarda savrulan çevresin. Bazen kalkın ey ehli vatan
derler. Savaş meydanlarından gelir sesin. Karesi Bey'in otağı kurulmuş
P'armakbatıranda. Tosun Paşam şehit olmuş, atlara karşı duranda. Taş
gülleler sızım sızım sızlanır.
Çok sürmez intikamı erlerimizin. Bir şanlı fermanıyla Orhan Gazi'nin
Bergama Ali Osman ülkesine katılır. Bir bereket dönemi başlar, sadıcım
kapı kapı, tarla tarla yeniden filiz verir sanat aşkımız. Camiler
konuşur, çiniler konuşur,tarihin beyaz gülüşlü kenti dolup taşar
en güzel anılarla.
Efeler diyarı Kozak ilinden mor kanatlı Kartallar havalanır, erliğin
yiğitliğin simgesi. Davul zurna sesleriyle dağ taş yıkılır. Düğün
bayram havası içinde ovaya yayılır Bergamalılar. Bağlar kurulur Bakırçay
kıyısında. Sarkar sulara salkım salkım üzümler. Cirit cop oynanır
şeytankırıda. Bir türküdür söyler genç ihtiyar 'Aman aman Bergama,
kazan kazan ver bana.'
Verir Bergamalım, verir gönülden. Cami dersin kubbesi göklere yükselir.
Kemer dersin dağları aşar gelir.Mohaçlara, Çaldıranlara,
Sakaryalara, nice koç yiğitler gönderir.
Sen gül ki heybe, sen dal ki heybe, sen elleri kınalı, gözleri sürmeli
Kozaklı gelin. Yazmanda fıstık yeşili, yarensin.
Cümbüşü şalvarında. Düğün dernek gizlenir. Mavinde, allarında
sen Kozak efesi, kartal kanadı cepkenin rüzgar gibi oyununla, dalgalar
gibi yükselirsin. Sonra köpük köpük düşersin milletimin dizlerine.
Erkek sesin, duruşun, toprağa diz vuruşun ürpertir insanı hazla. Ya
çift zurnayla, ya meydancıl kervan kervan yayla, bengi bengi yola
koyulusun, sen Bergamasın, yiğitsin, incesin, mertsin, yediden yetmişe
konukseversin. Yediden yetmişe cömertsin. Mayısın son haftası geldi
mi davul zurna sesleri duyulduğunda kermes başlıyor demektir. Dört
koldan kente iner Kozak yaylasında aşk üstüne türkü yakan efeler.
Dengine de deli gönül dengine, gençler gelir cirit kalkan cengine.
Basma dolamış kahramanlık şalım, bir kartal heybeliyle çıkmış
meydana Hasan Çakı oynuyor, yiğit harman dalım. Sandıkta salınıyor
yetmişlik sandık efe, bir ok gidecek sanki gösterilen hedefe, güvende
çalıyor genç kız Güngör Bayatlı. Bir kuş gibi uçuyor, türkülerden
kanatlı, çağlaya da deli gönül çağlaya.
Beşyüz efe birden kalkar dağlıya, oynanıyor rüzgar gibi oyunlar dal
gibi elleri şakıdıkça uzuyor efeler sanki içimizde bir yanardağ var
gibi. Sonra akın akın gelir köylerden atlılar, dört nala cepken
savurur. Kermes bir sanat bayramıdır, sadıcım. Milletimin gözlerine
yiğit şavkı vurur. Ermesi de deli gönül ermesi. Gel kardeşim
Bergama'da gör kermesi. Sen Bergama'sın, büyüksün, soylusun, özgürsün.
İyilik, doğruluk, güzellik, uğrunda seve seve ölürsün. Kurtuluş
savaşı senin destanın. Dağlıya kalkar gibi omuz omuz yürüdün düşman
üstüne. Alnım ak ettin vatanın. İlk çağda düşen mermer, orta çağda
konuşan mabetler, yeni çağda yükselen bilgi, yakın çağda sanatın
eseri sonsuza kadar dalgalanacak ellerinde özgürlük, eşitlik, kardeşlik,
adalet. Deriyi kağıt yapan, mermeri ağıt yapan Bergama. Suları sağlık
veren, güneşi huzur getiren, Bergama efesi, yiğidin hası. Toprağı
altın yuvası Bergama. Fıstğı çam fıstığı, dizi fakir yastığı,
Bergama. Sofrası gani, gönlü cömert, kızı kızanı mert, Bergama.
Hem hayal, hem gerçek, dağı taşı çiçek Bergama. Sanatı bilezik,bağrı
güzelleri ezik, Bergama.Dilerim sanatçı yiğit, ellerin hiç dert yüzü
görmesin.
|
